interview met Dick Pieters (eigenaar van trainingsbureau IGNIUS) & Martine Bos (tandarts)
Dick Pieters is eigenaar van trainingsbureau IGNIUS, met een sterke focus op strategie, training en coaching. In zijn unieke aanpak ontwikkelt hij mensen, teams en organisaties. Oók schrijft hij scherpe columns voor onder andere het Noord-Hollands Dagblad en Managementteam. Martine Bos is sinds 2010 afgestudeerd tandarts. Ze is gespecialiseerd in wortelkanaalbehandelingen en werkt als ZZP'er bij Tandartsengroepspraktijk Alkmaar. Deze praktijk kent ze haar hele leven: ze kwam hier al als jong kind. Martine droomt van een eigen praktijk, maar bij voorkeur in een maatschap met iemand samen. Op basis van Dick zijn herkenbare column 'Een man is nooit de weg kwijt. Vrouwen hebben niets om aan te trekken' volgt hieronder een goed gesprek tussen patiënt en behandelaar, maar nog meer tussen man en vrouw over verschillen, overeenkomsten, balans én samenwerken...
"Dick, jij bent sinds kort patiënt bij Martine. Daarvoor had je altijd een mannelijke tandarts. Kun jij iets vertellen over jouw ervaringen?"
"Natuurlijk zijn er verschillen tussen mannen en vrouwen. We zijn gelukkig niet gelijk, maar wél gelijkwaardig. Opvallend aan Martine is dat zij echt de tijd en aandacht neemt. Ze stelt goede vragen en luistert goed. Zo'n benadering had ik nog nooit eerder meegemaakt. We noemen dit de softe factoren, factoren die doorgaans meer aan vrouwen kunnen worden toegeschreven," legt hij uit.
Volgens Martine neemt zij inderdaad meer tijd voor haar patiënten dan haar mannelijke collega. "Ik vind het sociale aspect van tandarts zijn gewoon heel erg leuk en wil graag iets met patiënten opbouwen. Dat je weet waar mensen hun vakantie hebben doorgebracht en dat je het daar de volgende keer weer over kunt hebben. Ik vind het ook belangrijk hoe het met de mensen zelf en hun gezondheid gaat. Er is dus zeker een verschil tussen hoe mannen en vrouwen de behandelingen uitvoeren en met patiënten omgaan. Hiernaast is er ook verschil in leeftijd. Als je nu bent afgestudeerd, heb je weer een hele andere opleiding gehad dan zo'n 20 jaar geleden. Mijn mannelijke collega is nu 27 jaar tandarts. Wij zijn meer preventief gericht en de oudere generatie is véél meer gericht op restauratie en uitgebreidere werk."
Leiderschap
Als trainer heb jij veel ervaring met communicatie met vrouwen en mannen, en je ziet verschillen in leiderschap. Vertel eens. "Als je het over leiderschap hebt, wordt er vaak gesproken over IQ en EQ. Laat het EQ nu belangrijk zijn om goed leiding te geven. Kenmerken die als typisch vrouwelijk worden beschreven, zijn goed kunnen samenwerken, emotioneel, empathisch zijn en kunnen luisteren. Ze worden vaak als 'soft' geassocieerd, maar zijn tegelijkertijd steeds meer eigenschappen die cruciaal zijn voor goed leiderschap. Ik maak vaak de mentaliteit van 'niet lullen maar poetsen' mee, dus gewoon doen en weer doorgaan. Eigenlijk keihard dus. Terwijl medewerkers tijd en persoonlijke aandacht juist heel belangrijk vinden. Creëer een klimaat waarin mensen goed kunnen gedijen. Vertrouwen - dé basis - is een cruciale voorwaarde voor prestaties," zegt Dick gedreven.
Gedrag kun je ontwikkelen
Als een man nu iets meer van een vrouw leert en een vrouw iets meer van een man komen we al een heel eind toch? "De crux is wat mij betreft om gedrag te laten zien wat effectief is in een gegeven situatie. Martine kan bijvoorbeeld die bange patiënt veel persoonlijke aandacht geven en die ander meer zakelijk behandelen, omdat diegene niet per se op zoek is naar aandacht van zijn tandarts. De professionaliteit ligt in het feit dat je in staat bent gedrag te lezen en jouw gedrag daarop af te stemmen. Ook al is het niet je voorkeursgedrag, je kunt dit absoluut ontwikkelen. Dat staat wat mij betreft los van man of vrouw." Wat Martine betreft, is het meest ideale scenario dat er meer mannen in de tandheelkunde komen. Martine: "Je ziet nu echt dat het een vrouwenberoep aan het worden is. Ook de assistentes en mondhygiënistes zijn voornamelijk vrouw. We hebben laatst een mannelijke assistent gehad en die is nu weer weg. Dat vind ik dus jammer. Ook kiezen vrouwen voor parttimebanen. Dit wordt in de toekomst wel een wezenlijk probleem denk ik: én meer vrouwen studeren af in de tandheelkunde en er is een tekort én die vrouwen die werken, werken bijna allemaal parttime. lk heb zelf een zoontje van zeven maanden en werk sinds kort vier dagen per week en daarvoor vijf dagen. Dat kwam bijna niet voor, een uitzondering blijkbaar. Als het trouwens gaat om leiderschap vind ik dat mijn mannelijke collega wel beter leiderschap laat zien dan ikzelf. Minder geroddel, minder stressen en lekker direct zijn: 'het is klaar, zo gaan we het doen'. lk ben soms té lief en neem dingen mee naar huis", deelt ze openhartig.
"Mannen en vrouwen kunnen in die zin veel van elkaar leren"
Conflicten horen erbij
Volgens Dick maken de verschillen tussen mannen en vrouwen de onderlinge samenwerking boeiend, maar zorgen er ook voor dat ze elkaar ook niet altijd even goed begrijpen. "Je ziet dat vrouwen over het algemeen voor het harmoniemodel kiezen. Ze willen iedereen tevreden houden, het mag best een beetje botsen, maar niet teveel want ze moeten morgen wel weer met elkaar werken. Vrouwen zijn eerder geneigd toe te geven aan het groepsbelang omwille van sfeer. Maar ook mannen kunnen net zo goed conflict vermijdend zijn. Hoe dan ook, soms moeten er gewoon harde noten worden gekraakt, dat kunnen zowel vrouwen als mannen. En daar maak je je dan maar impopulair mee. Soms vraagt een situatie een andere aanpak. Daarom is het vaak verstandig om als professional die zachtere aspecten, empathie en aandacht te combineren met tempo maken, knopen doorhakken en het grotere plaatje te zien om beslissingen te maken. En niet altijd bang zijn voor een conflict. Mannen en vrouwen kunnen in die zin veel van elkaar leren."
Zoek die balans
We verwachten dat de dentale markt straks voor 70% uit vrouwen bestaat. Hoe kunnen we elkaar dan toch blijven aanvullen? "Dus daarom is die balans zo van belang. Socializen met je medewerkers en patiënten is belangrijk, maar er is ook een zakelijk belang. Er moeten ook patiënten worden behandeld. Zowel goed als snel én effectief. Het is dus juist een vaardigheid om daar balans in te vinden. Enerzijds die zakelijkheid van de mannen en anderzijds het empathische van die vrouwen", legt Dick uit.
Ambities
Hoe zit het tot slot met jouw ambities Martine? “Ik heb vroeger altijd gezegd dat ik mijn eigen praktijk zou willen. Ik denk niet in mijn eentje een eigen praktijk, maar eerder een soort maatschap beginnen. Dat je altijd iemand hebt waarmee je kan sparren en iemand waarop je kunt terugvallen. Ik ben nu twaalf jaar tandarts. Dit leuke werk met veel ruimte voor het sociale aspect wil ik nog héél lang doen", besluit ze.
“Het is een vaardigheid om die balans te vinden. Enerzijds die zakelijkheid van mannen en anderzijds het empathische van vrouwen."
